Λέσχη Ανάγνωσης: Antonio Scurati, Δάσκαλος και μαθητής, (βραβείο Campiello), Πόλις 2010, μτφρ.Δ.Δότση


Πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο της αναγνωστικής μας λέσχης, οι Βιβλιολάτες, που ολοκλήρωσε τον κύκλο της ανάγνωσής του και επεξεργασίας – συζήτησης.
Η τραγική ιστορία είναι των μοντέρνων καιρών: την ημέρα των απολυτήριων εξετάσεων σε ένα ιταλικό λύκειο ένας μαθητής σκοτώνει όλους τους καθηγητές του εκτός από έναν (ο ιταλικός τίτλος είναι ο επιζών, il sopravissuto). Η ιδιαιτερότητα της αφήγησης είναι πως ξεκινά από δω και πέρα, με κάποιες αναδρομές στο παρελθόν μέσω του ημερολογίου του καθηγητή, που είναι ο φορέας της αφήγησης, και ο οποίος αναζητά εναγώνια στη σχέση τους την αιτία όχι της εύνοιας αλλά της βίας. Έτσι την ιστορία διατρέχουν πολλές αναφορές στον κόσμο του σχολείου, στις σχέσεις καθηγητών – μαθητών, στην παραβατικότητα της  σύγχρονης γενιάς, στην ιστορία της ανθρώπινης βίας, του πλατωνικού – ρομαντικού έρωτα, των προτύπων, κα. Παντού όμως συναντά ο αναγνώστης μια ιδιαίτερα ενημερωμένη και φιλοσοφημένη ματιά (ο επιζών είναι καθηγητής ιστορίας – φιλοσοφίας, το alter ego του Scurati), που ανατρέπει την παραδοσιακή θεώρηση όλων των τυπικών σχέσεων και μας καθηλώνει σε μια ανακριτική καρέκλα, αντιμέπωπους με την αλήθεια των πραγμάτων και της μικρότητάς μας.
Η ομάδα κατέληξε πως πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, που διαφοροποιείται από την παραδοσιακή λογοτεχνία, απαιτώντας την αφοσίωση του αναγνώστη του.
Παραθέτω δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
Βαδίζει τυλιγμένος σε ένα αρχέγονο φως, σπρωγμένος από μια ένταση που ακυρώνει την υπόλοιπη σκηνή μετατρέποντάς τον στην απόλυτη φιγούρα, παλιά όσο η ανθρώπινη ζωή πάνω στη γη. Καμιά φωνή δεν μπορεί να τον καλέσει πίσω… Προχωρά στο προαύλιο σαν μια ομάδα ιπποτών στον κάμπο. Κινείται σχεδόν καλπάζοντας. Παρά το κρύο, έχει βγάλει την μπλούζα του. Περπατά και πιάνει τα μαλλιά του κοτσίδα στο σβέρκο. Νιώθει ελεύθερος, και θέλει να είναι ελεύθερος από κάθε εμπόδιο. Ζει τη στιγμή της απόλυτης ελευθερίας του, λίγο πριν από την επίθεση. Ετοιμάζεται να χτυπήσει, και θα το κάνει. Κολυμπά στο αμνιακό υγρό του ηρωισμού. Τα μάγουλά του είναι λεία. Τα μάτια του υγρά σαν μικρού παιδιού, το μέτωπό του στεφανωμένο από τον ιδρώτα ενός ανυποχώρητου πείσματος. Δεν καταλαβαίνει τίποτα. Φωνάζει. Μα δεν είναι ακόμα η κραυγή του πόνου. Είναι η κραυγή του πολέμου. Ο σφαγμένος τράγος πριν από τη μάχη…” (σ.264)

“Σκεφτόμουν πως, τελικά, ως ιδέα, η μάχη σώμα με σώμα περιγράφει τέλεια την προσωπική μου διδακτική εμπειρία. Εδώ και χρόνια, όταν αντιμετωπίζω τα παιδιά, νιώθω πως το κάνω με γυμνά χέρια, δίχως το παραμικρό εργαλείο και την παραμικρή προστασία πέρα από τις αρετές και τα ελαττώματα που έχω ως άνθρωπος, το ένστικτό μου ως ζώου, τη γυμνή μου προσωπικότητα ως δασκάλου. Εδώ και χρόνια, η ανυποληψία στην οποία έχει περιπέσει το επάγγελμά μας μάς έχει απογυμνώσει από το λούστρο της εξουσίας, τα αμυντικά όπλα της ισχύος…” (σ.301)

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 

ΣΙΡΙΣ - SIRIS Copyright © 2008 Black Brown Art Template by Ipiet's Blogger Template