ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ: ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ "ΣΕΛΙΔΕΣ"


ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

ΣΤΟΧΟΙ: 1. Ιδιαιτερότητα γραφής – η πορεία της στο χρόνο
          2. Θεματολογία
                  3. Προσωπική οργάνωση αφήγησης, χώρου και χρόνου
 ΜΕΣ ΣΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΥΣ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥΣ 
(ΓΙΑ ΕΝΑ ΦΙΛΟΤΙΜΟ, 1964)
1η ώρα
Ερ1. Ποιες εικόνες της καθημερινής ζωής αποτελούν την αφόρμηση του πεζογραφήματος; Ποιες παρατηρήσεις κάνει στην πρώτη παράγραφο του πεζογραφήματος ο συγγραφέας; Ποιες σκέψεις διατυπώνει;
*χιούμορ – εύρημα αναφοράς χαμένων πατρίδων (σχετικά και στην Ιστορία Κ.)
*διευκρίνηση όρων: ράτσα, πατρίδα, πρόσφυγας, συγγένεια αίματος, με σύγχρονη οπτική (ερ.β.1)
 Ερ2. Με ποιες φράσεις τοποθετείται συναισθηματικά ο αφηγητής;
Ερ3.Ο αφηγητής νιώθει την ανάγκη να βρίσκεται ανάμεσα στους πρόσφυγες. Πώς ερμηνεύει ο ίδιος αυτή του τη λαχτάρα; Πώς την κατανοείτε εσείς;
Ερ4. «Θαρρείς και γύρισα επιτέλους στην πατρίδα»: Σε ποια επιστροφή αναφέρεται μ’ αυτά τα λόγια ο αφηγητής;
*αφηγητής
*αυτονομία ύφους
*θεματική (προσφυγιά, καταγωγή, αλλοτρίωση μεγαλούπολης, προσωπικό αδιέξοδο)
*σχόλιο  

Εργασίες
1)         Σχολιάστε τις φράσεις: “Κάπως αλλιώτικοι μοιάζουν μακρά, σε άλλα περιβάλλοντα συναντημένοι”, “Ονόματα από σβησμένους τάχα λαούς και χώρες, δειλιάζουν μέσα στο νου / Το αίμα μου από κει μονάχα τραβάει, … Τους πληροφορεί το αίμα τους για μένα, όπως και το δικό μου με κάνει να τους κατέχω ολόκληρους.”
2)          Ο συγγραφέας αρέσκεται στην περιγραφή του συγκεκριμένου, ενδιαφέρεται για τη λεπτομέρεια. Δώστε παραδείγματα  αυτής της τεχνικής.
3)         “Ο Ιωάννου κατέχει μια ξεχωριστή θέση στη μεταπολεμική λογοτεχνία, ως θεμελιωτής της “βιωματικής πεζογραφίας” η οποία, συσσωματώνοντας την αυτοβιογραφική με τη συλλογική μνήμη, καταλήγει σε μια ιδιότυπη εξομολογητική γραφή που πείθει τον αναγνώστη, τον συμβουλεύει, τον παρηγορεί και τον καταπραΰνει” Επιβεβαιώστε με στοιχεία του κειμένου την εκτίμηση αυτή της Αντιγ.Βλαβιανού.
4)          Πιστεύετε ότι η πρωτοπρόσωπη αφήγηση δίνει εξατομικευμένο χαρακτήρα στις παρατηρήσεις και στις απόψεις του αφηγητή; Να δικαιολογήσετε τη θέση σας.

 2η ώρα
 Ερ5. Να αποδώσετε σύντομα με δικά σας λόγια τη βασική εικόνα της παραγράφου: «Ολομόναχος, ξένος παντάξενος …  παραπονιάρικο βόμβο». Πώς συνδέεται με το υπόλοιπο πεζογράφημα;
*τεχνική του διασπασμένου θέματος
*βιωματικότητα
*ποιητικότητα
 Ερ.6 Ο συγγραφέας κινείται ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς κόσμους: εκείνον της πόλης και εκείνον των προσφύγων. Πώς περιγράφει τον καθένα από αυτούς; Ποιες αντιθέσεις μπορείτε να εντοπίσετε στα χαρακτηριστικά τους;
Ερ.7 Ποια προβλήματα του «πολιτισμού» μας φέρνει στο προσκήνιο ο αφηγητής μέσα από τις παρατηρήσεις και τα παράπονα που εκφράζει στο πεζογράφημα;
*αναζήτηση ταυτότητας (ερ.β.2) (ερ.β.3)
Ερ.8 Ο εξομολογητικός προσωπικός τόνος χαρακτηρίζει συχνά το έργο του Ιωάννου. Σε ποια σημεία του κειμένου μπορείτε να τον επισημάνετε;
*εξομολογητικός χαρακτήρας (Κοτζιάς: η τέχνη του φενακισμού, ο Ιωάννου πλησιάζει την αλήθεια χωρίς ποτέ να την αποκαλύπτει)
 *βιογραφικά στοιχεία και εργογραφία
Ερ.9 Ποια βιώματα του συγγραφέα μπορεί να συνέβαλαν, κατά τη γνώμη σας, στην αίσθηση της χαμένης ζωής μέσα σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη με πλούσια ιστορία;
*πεζογραφήματα
*Για τη συλλογή “Για ένα φιλότιμο”

Εργασίες
1)            Ο αφηγητής μοιάζει ενσωματωμένος περισσότερο στην κοινωνία των προσφύγων και λιγότερο στην κοινωνία της πόλης του. Σε ποια σημεία του κειμένου προβάλλεται περισσότερο, κατά τη γνώμη σας, αυτό; Πού πιστεύετε ότι οφείλεται;
2)   "Τα πεζογραφήματα του Ιωάννου «άλλοτε πλησιάζουν τον άμορφο μονόλογο […], άλλοτε υποδύονται το δοκίμιο, άλλοτε πάλι εμφανίζονται ως παραδοσιακά διηγήματα”.(Κοτζιάς Α.). Να δώσετε μερικά παραδείγματα μέσα από τις Σελίδες από τα οποία να φαίνονται οι διαφορετικές μορφές γραφής του.

 ΣΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΤΟ ΣΠΤΙ
 (Η ΜΟΝΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ, 1974)
1η ώρα
Α’ενότητα : παρουσίαση επισκέψεων
Ερ.1 Η αφήγηση οργανώνεται με βάση το χρόνο. Μπορείτε να εντοπίσετε τα διαφορετικά επίπεδά του;
Ερ.2 Σε ποιο σημείο του αφηγήματος χρησιμοποιεί ο συγγραφέας την τεχνική της προοικονομίας και τι πετυχαίνει μ’ αυτήν;  Σε ποια σημεία της αφήγησης χρησιμοποιείται η τεχνική της επιβράδυνσης και σε ποια η τεχνική της επιτάχυνσης;
*Αφηγηματικός χρόνος: από το συγγραφικό παρόν με ακρίβεια αναδρομές επισκέψεων προπολεμικά και μεταπολεμικά / το παρόν της αστικοποίησης (όχι θεματική διάσπαση αλλά ευθύγραμμη αφήγηση)
 Ερ.3 Πώς συμπεριφέρεται η γυναίκα σε κάθε μία από τις επισκέψεις της; Πώς συνδέεται η αλλαγή της διάθεσής της με τις αλλαγές του τοπίου και της πόλης;
Ερ4. Ποιος είναι ο χώρος (στενότερος – ευρύτερος) στον οποίο εξελίσσεται η δράση; Γιατί επεκτείνεται, κατά την άποψή σας, στην αναλυτική περιγραφή του δέντρου τους και του καρπού του;
 Ερ5. Πώς σχετίζεται ο τίτλος του αφηγήματος με το περιεχόμενό του;
*Αφηγηματικός χώρος: περιοχή Θεσσαλονίκης / κυριαρχεί το αστικό τοπίο και η αρχιτεκτονική του / η μουριά ως στοιχείο πλοκής. *ο αγιογράφος της Θεσσαλονίκης
 Ανάμεσα στις δύο συλλογές (Για ένα φιλότιμο και Η μόνη κληρονομιά) υπάρχει μια διαφοροποίηση: α)  η πόλη δεν είναι πια πρόφαση για εξομολόγηση αλλά σκηνικό για γεγονότα, καταστάσεις, εποχές. β)η πόλη εμφανίζεται στη δραστηριότητα όχι κυρίως της νύχτας αλλά όλου του εικοσιτετραώρου και κατά συνέπεια τα θέματα από τις ερωτικές μνήμες μεταφέρονται στην απώλεια και το θάνατο, γ) κυριαρχούν πια τα συλλογικά βιώματα και έτσι γύρω από τον αφηγητή εμφανίζονται πλήθος άλλα πρόσωπα που οικοδομούν το μύθο της πόλης.
*μνήμη, παρατήρηση
*Συγκίνηση και χιούμορ
*Ποιητικότητα, υποβλητικότητα: υπαινικτικότητα / εσωστρέφεια / λιτότητα στην έκφραση συναισθημάτων και μεταστροφών (Στη συλλογή αυτή η συγγραφική ωριμότητα φαίνεται από την ακόμα μεγαλύτερη απλότητα των αφηγηματικών μέσων )

Εργασίες
1)         ερ.β.3
2)         Τα πεζογραφήματα του Ιωάννου θεωρήθηκαν ως μια φυλετική και ιστορική συνείδηση της πόλης του, της Θεσσαλονίκης.(Κουμανταρέας Μ., Πλανόδιος Σαλπιγκτής, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 1989) Τεκμηριώστε την άποψη.
3)         «Η αφηγηματική ύλη των πεζογραφημάτων του Ιωάννου «θησαυρίστηκε» με δύο κυρίως «όργανα»: τη μνήμη και την παρατήρηση». Με τη βοήθεια των πεζογραφημάτων που ανθολογούνται στις Σελίδες να προσπαθήσετε να διακρίνετε τι «θυμάται» και τι «παρατηρεί» συνήθως ο συγγραφέας. (Δρουκόπουλος Α., Γιώργος Ιωάννου, Ένας οδηγός για την ανάγνωση του έργου του, Αθήνα 1992 )  

 Β’ενότητα 
Ερ6. Πώς παρουσιάζονται στο πεζογράφημα η παλιά και πώς η μοντέρνα πόλη; Ποια είναι η βασική διαφορά τους, κατά τον αφηγητή;
Ερ.7 Πώς αποκαλύφθηκε η τουρκική καταγωγή της γυναίκας; Επέδρασε αυτή η αποκάλυψη στα συναισθήματα που έτρεφαν γι αυτήν ο αφηγητής και οι δικοί του;
  Ερ8. Με ποιο τρόπο επηρέασαν οι ιστορικές συνθήκες την εξέλιξη της προσωπικής ζωής της γυναίκας;
*Πρόσωπα: Τουρκάλα (σταδιακή αποκάλυψη), οικογένεια, αφηγητής, γριά (Ερ.β.1)   
*αφηγητής: αλλοδιηγητικός αφηγητής σε α’πληθ. με εσωτερική εστίαση
  *Αγάπη για τον άνθρωπο
*θέματα: παιδικά βιώματα / εθνικές συμφορές / αισθητική αστικών κέντρων (Ερ.β.2)
*Ο λόγος του                          

Εργασίες
1)         Χαρακτηριστικό αρκετών πεζογραφημάτων του Ιωάννου είναι ο μικροπερίοδος λόγος και η απλή καθημερινή γλώσσα.
2)         Να βρείτε μερικά από τα εκφραστικά μέσα / τρόπους του κειμένου που επιτρέπουν να χαρακτηρίσουμε τη γραφή του συγγραφέα ευαίσθητη, αλλά όχι μελοδραματική.
3)         Να χαρακτηρίσετε την ξένη από την περιγραφή της μορφής και της συμπεριφοράς της.
4)         Ο αφηγητής φαίνεται να μην εκτιμά καθόλου ούτε τον τρόπο με τον οποίο εκσυγχρονίζεται η πόλη ούτε τους φορείς που έχουν αναλάβει τον εκσυγχρονισμό της. Σε ποια σημεία του κειμένου προβάλλεται αυτή η θέση του;
5)          Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της γραφής του Ιωάννου είναι: Η περιγραφή ανθρώπων καθημερινών, γεγονότων που δε διεκδικούν καμιά πρωτοτυπία και παθών που δεν τονίζεται ποτέ υπερβολικά η δραματικότητά τους . Να σχολιάσετε με βάση το κείμενο αυτά τα γνωρίσματα του έργου του
6)         Με βάση το κείμενο προσπαθήστε να δώσετε ένα παράδειγμα απ’ το οποίο να διαφαίνεται ο ρεαλιστικός τρόπος γραφής του Γιώργου Ιωάννου.


0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 

ΣΙΡΙΣ - SIRIS Copyright © 2008 Black Brown Art Template by Ipiet's Blogger Template