Παιδεία με …Προπαίδεια, Της Σοφίας Μουρατίδου, Φιλολόγου


Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι η παιδεία είναι μια από τις σημαντικότερες παροχές του Κοινωνικού Κράτους, η οποία βοηθά στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου δίνοντας στους νέους και τη δυνατότητα να μορφωθούν, αλλά και να αποκατασταθούν επαγγελματικά σε επαγγέλματα στα οποία διαφορετικά δεν θα είχαν καμία πρόσβαση. Από αρχαιοτάτων χρόνων μάλιστα είχε επισημανθεί η αξία της παιδείας, όπως αποδεικνύεται και από το ρητό που αποδίδεται στον  Ηράκλειτο «τὴν παιδείαν ἕτερον ἥλιον εἶναι τοῖς πεπαιδευμένοις», όπου το πνευματικό αγαθό της παιδείας συγκρίνεται με τον ήλιο, η σημασία του οποίου για τη ζωή μας είναι καθοριστική. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, το Σχολείο μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί τον πυρήνα του κυττάρου της τοπικής κοινωνίας, όπου συντελούνται διαδικασίες βελτιστοποίησης και πολλαπλασιασμού του υπάρχοντος υλικού.
 Ένα τέτοιο Σχολείο-εργοτάξιο γνώρισα τα πρώτα χρόνια που τοποθετήθηκα ως φιλόλογος στο Γυμνάσιο του Νέου Πετριτσίου, όπου πέρα από τα κλασικά μαθήματα, η διδασκαλία των οποίων προβλεπόταν από το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, διεξάγονταν και μια σειρά από άλλα μαθήματα και δραστηριότητες. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω ότι λειτουργούσαν Τμήματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας, για την ενίσχυση των πιο αδύναμων μαθητών, Φροντιστηριακά Μαθήματα, για μεγαλύτερη επαφή με την ελληνική γλώσσα των αλλοδαπών ή παλιννοστούντων μαθητών, Προαιρετικά Μαθήματα, που έδιναν τη δυνατότητα στους μαθητές να γνωρίσουν τη Μουσική, το Θέατρο, τη Δημοσιογραφία κι άλλα που δεν διδάσκονταν στο πρωινό πρόγραμμα του σχολείου, Σχολές Γονέων, για την ενημέρωση και στήριξη των γονέων κ.λπ.
Όλα αυτά όμως γίνονταν στο παρελθόν. Στρέφοντας τη ματιά μου στο παρόν βλέπω ότι όχι μόνο τα μαθήματα αυτά δεν υπάρχουν πια, αλλά ακόμη και τα προβλεπόμενα από το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας διδάσκονται με δυσκολία, λόγω της πρόσληψης περιορισμένου αριθμού αναπληρωτών καθηγητών και μηδενικών διορισμών. Μόλις και μετά βίας ξεκίνησε πριν λίγες μέρες το πρόγραμμα της Ενισχυτικής Διδασκαλίας, το οποίο τα τελευταία χρόνια είχε καταργηθεί και η λειτουργία του οποίου είχε εξαγγελθεί από τον Ιούνιο του 2013. Η Παράλληλη Στήριξη, που θα έπρεπε να παρέχεται από την αρχή της σχολικής χρονιάς σε μαθητή του σχολείου μας, δεν εφαρμόστηκε μέχρι στιγμής, η λειτουργία Τμημάτων Ένταξης παραμένει σε εκκρεμότητα εδώ και δύο χρόνια κι αναρωτιόμαστε όλοι για τη «βιωσιμότητα» του σχολείου, καθώς η λειτουργία μικρών σχολικών μονάδων θεωρείται ασύμφορη.
Ποιο όμως είναι το πραγματικό συμφέρον; Μπορεί η παιδεία να αποτελέσει ένα απλό συνονθύλευμα αριθμών και αποτέλεσμα αλγεβρικών εξισώσεων ή είναι πάνω από όλα ζήτημα καρδιάς και κατάθεση ψυχής; Τα σύγχρονα δεδομένα, και ο τρόπος με τον οποίο αποφασίζει η τεχνοκρατική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δείχνουν ότι στα κέντρα λήψης αποφάσεων αυτό που μετράει είναι οι αριθμοί κι ότι όλα μπορούν να μεταφραστούν σε αριθμούς. Τα σχολεία είναι απλοί αριθμοί, οι διδακτικές αίθουσες αριθμοί, οι μαθητές αριθμοί, αριθμοί και οι καθηγητές, οι δάσκαλοι, οι νηπιαγωγοί. Και με τους αριθμούς δεν πρέπει να αστειεύεται κανείς, διαφορετικά δεν θα βγει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αριθμοποιώντας, λοιπόν, τα μέχρι στιγμής δεδομένα έχουμε: Στόχος της εκπαίδευσης = προαγωγή = πολλαπλασιασμός των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των μαθητών. Τρόπος επίτευξης = κλείσιμο ή συγχώνευση σχολείων + κατάργηση ειδικοτήτων + μείωση καθηγητών + κατάργηση μαθημάτων + προσθήκη νέων εξετάσεων = επιπλέον έξοδα για τη μετακίνηση των μαθητών + επιπλέον έξοδα για φροντιστήρια + επιπλέον έξοδα για παρακολούθηση μαθημάτων σε ιδιωτικά ΙΕΚ + άνεργοι πτυχιούχοι = οικονομική εξαθλίωση = πτώση του βιοτικού επιπέδου + μετανάστευση = μείωση του εργατικού δυναμικού της χώρας = διαιώνιση της κρίσης. Πολύ καλό αυτό το αποτέλεσμα, αν αυτό ήταν το επιθυμητό. Στόχος όμως αρχικά ήταν η βελτίωση, δηλαδή ο πολλαπλασιασμός και αναρωτιέμαι αν είναι ποτέ δυνατόν με αφαιρέσεις και διαιρέσεις να οδηγηθούμε σε πολλαπλασιασμό και τι αποτέλεσμα θα έχει ο πολλαπλασιασμός αν γίνει με το μηδέν. Γιατί στην ουσία, από ό,τι συμπεραίνουμε, το επιθυμητό είναι να λειτουργεί η εκπαίδευση με μηδενικό κόστος, σαν από κεκτημένη ταχύτητα και αυτόματα, χωρίς να επενδύονται κονδύλια σε αυτήν. 
Εύλογα, αναδύεται το ερώτημα: Υπάρχει άραγε προσφορότερη επένδυση από την εκπαίδευση; Γιατί, αν αξίζει να επενδύσει κανείς σε ένα εργοστάσιο που εξειδικεύεται στην κατασκευή ενός συγκεκριμένου προϊόντος, τότε τι πρέπει να πούμε για την εκπαίδευση, της οποίας οι καρποί είναι παντοειδείς; Ίσως να φανεί λιγάκι γραφικό αυτό που σκέφτομαι, όμως πιστεύω πως η εκπαίδευση, όπως και η ζωή, μοιάζουν πιο πολύ με τις «ξεπερασμένες» τώρα πια στον αιώνα της ταχύτητας αγροτικές εργασίες, οι οποίες απαιτούν πολύ χρόνο, δουλειά, θυσίες, αγάπη και προπαντός πολλή υπομονή. Μόνο έτσι οδηγούμαστε στον πολλαπλασιασμό του σιταριού και φυσικά και της γνώσης. Ποιο, λοιπόν, μπορεί να είναι το μέλλον της παιδείας όταν κάνουμε αφαιρέσεις και διαιρέσεις προσπαθώντας να πετύχουμε το στόχο, που δεν είναι παρά ο πολλαπλασιασμός των δεξιοτήτων και ικανοτήτων των μαθητών μας; Μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις στο μέλλον των παιδιών μας και του τόπου μας; Μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις στο μέλλον της νέας γενιάς, όσο δεινή κι αν είναι η οικονομική κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει;

Την απάντηση μάς την έχει δώσει αιώνες πριν ο Διογένης Λαέρτιος, όταν ονόμαζε την παιδεία «ἐν ταῖς εὐτυχίαις κόσμον», στολίδι δηλαδή των ευτυχισμένων εποχών, αλλά και «ἐν ταῖς ἀτυχίαις καταφυγήν», ασφαλές δηλαδή καταφύγιο όταν αντιμετωπίζουμε προβλήματα και δυσκολίες. Το ίδιο νομίζω πως πρέπει να γίνει και τώρα. Η εκπαίδευση θα πρέπει να αποτελέσει τη λύση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε σήμερα κι όχι μέρος του προβλήματος. 

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

 

ΣΙΡΙΣ - SIRIS Copyright © 2008 Black Brown Art Template by Ipiet's Blogger Template